HABERLER DİYARI – Toplumsal Etki Araştırmaları Merkezi’nin ‘dindar seçmen‘ anketi sonuçları açıklandı. Kasım ayında yapılan çalışmada, dindar seçmenlerin siyasi eğilim ve tercihleri, bu eğilim ve tercihlerin sebepleri ve yakın zaman içindeki seyri araştırıldı.
Nerelerde yapıldı?
Araştırma, Konya, Kayseri, Yozgat, Sivas, Malatya, Elâzığ, Bingöl, Erzurum, Gaziantep ve Kocaeli illerinde ve İstanbul’un dindar seçmen yoğunluklu ilçelerinin belli semtlerinde 2 bin 424 kişi ile ve yüz yüze gerçekleştirildi.
Kimlerle yapıldı?
Sünni-Türk dindarlara odaklanan çalışmada ‘dindarlık düzeyi’; seçmenlerin kendilerini ne kadar dindar olarak gördükleri, gündelik hayatlarını ne kadar dini vecibelere göre düzenledikleri ve ne sıklıkta namaz kıldıklarına göre kategorileştirildi. Dindarlığın oldukça yüksek olduğunu gösteren sonuçlara göre dindar seçmenler, genellikle sadece dindar değiller. Aynı zamanda milliyetçiler, ataerkiller, kendine özgürlükçüler, pragmatistler, ‘bir lokma bir hırka’cı değiller, ‘ensar olmak’ istemiyorlar, kayırmacılıktan ve israftan şikayetçiler, CHP başta olmak üzere muhalefete uzaklar.
Cumhur İttifakı ne durumda?
Araştırma sonuçları dindar bölgelerde Cumhur İttifakı’nın kayıplar yaşasa da önemli oranlarda desteğini koruduğunu gösteriyor: Cumhur İttifakı bu bölgelerde 9.6 puan düşüşle, (yüzde 14 kayıp) yüzde 68.1’den yüzde 58.5’a gerilemiş.
İktidarın güç kaybı ne kadar?
Araştırmaya göre Türkiye genelinde değişim aynen bu bölgelerdeki gibi olsaydı, Cumhur İttifakı’na destek yüzde 47.6 olacaktı. Toplumsal Etki Araştırmaları Merkezi’nin daha önce yaptığı “Türkiye temsili” araştırma sonuçlarıyla kıyaslanınca (yüzde 43.9), bu bölgelerde Cumhur İttifakı’nın daha az güç kaybettiği görülüyor.
Sünni Türk seçmene odaklanıldığında durum
Kürtleri, Alevileri ve dini inancı olmayanları analiz dışında bırakıp sadece Sünni Türk dindarlara odaklanıldığında, Cumhur İttifakı’na destek yüzde 64.9’u buluyor (2018’de yüzde 74.1’di).
Dindarlık yükseldikçe…
Dindarlık yükseldikçe Cumhur İttifakı’na destek belirgin bir şekilde yükseliyor; yüksek düzey dindarlar arasında yüzde 78’i buluyor. Cumhur İttifakı, dindar bölgelerde yaşayan dindar olmayan seçmenlerde ise yüzde 37.4 seviyesinde.
Erdoğan için ne düşünüyorlar?
Dindar seçmenlerin yarısından daha azı (yüzde 46) Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı görevini iyi yaptığını düşünürken, neredeyse üçte ikisi (yüzde 64) “Erdoğan giderse kötü olur” diyor. Erdoğan’a karşı eleştirel olanların da bir kısmı Erdoğan’ın gitmesini istemiyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yüksek destek
Dindarlar Cumhurbaşkanı Erdoğan’a kategorik olmasa da yüksek destek veriyorlar, yüksek destek vermekle birlikte yavaş da olsa Erdoğan’dan uzaklaşıyorlar. 2018: Yüzde 74.4. Bu pazar: Yüzde 62.2.
Dindar Kürtler için durum ne?
Erdoğan’a destek dindar Türkler arasında yüzde 62.2’yi bulurken, dindar Kürtlerin Erdoğan’a desteği yüzde 46’da kalıyor. Erdoğan’dan kopuş da dindarlık düzeyi düştükçe artıyor. Dindar seçmenlerin, büyük kısmı “her koşulda Erdoğan ve AK Parti” demiyor ama Erdoğan ve AK Parti tarafında kalma eğiliminde. Erdoğan ve AK Parti’ye verdikleri desteğin önemli bir kısmı net bir pozitif destek olmaktan ziyade, belli belirsiz bir negatif desteğe dönüşmüş.
Eleştiri yükseliyor
Dindar seçmenlerde iktidara desteğin yüksek olmasına ve kopuşun Türkiye genelinden düşük olmasına karşın, iktidara yönelik eleştirel tutum da yaygınlaşmış durumda. Ekonomik sorunlar ve adaletsizlik en belirgin şikâyet konuları.
Neredeyse muhalefet seçmeni!
Yolsuzluk, israf, kayırmacılık gibi başlıklarda eleştirilerin tonu neredeyse muhalefet seçmenine yakın.
Şikayetleri ne?
AK Parti’nin “ülkeyi geliştirdiği”, “özgürleştirdiği”, “terörle mücadele, savunma sanayi ve dış politikada güçlendirdiği” düşünülüyor. Ancak son dönemde “AK Partinin yozlaştığı”, “kadroların gönülden değil çıkar uğruna partide yer aldığı” şikayetleri çok yaygın.
‘Değişim’ endişesi
Dindar seçmenlerin önemlice bir kısmında AK Parti ile kurulan gönül bağı yerini, seçeneksizlik ve kerhen oy tercihine bırakmış. AK Parti seçmenleri arasında rahatsız ve tereddütlü seçmen gruplarının ağırlığı artmış. Rahatsızlık/memnuniyetsizlik yükselirken, iktidarın değişme ihtimali umut yerine endişe ve korku yaratıyor. Muhalefetin dini özgürlükler, sosyal politikalar ve yönetim kapasitesi konusunda iktidardan daha kötü olacağına dair kaygılar hâkim.
Dindar seçmenin kaygıları
Dindar seçmenler başta başörtüsü olmak üzere kazanımların kaybedileceği endişesi yaşıyor. Özellikle kadınlarda bu endişe çok yüksek. “Rövanşizmin işaretlerini şimdiden gördüklerini”, “muhalefetin güçlü hissettiği anlarda kendilerine karşı saldırganlaştığını” ifade ediyorlar. Dindar kadınların kaygılarının yoğunlaştığı diğer bir başlık ise sosyal destekler. Muhalefetin, destekleri geçmişten beri küçümsediği ve hafife aldığı duygusu, bu seçmenlerde, yardımların gereksiz bulunarak veya kimliklerden ötürü kesileceği endişesini büyütüyor. Rahatsızlıklara rağmen AK Parti’ye desteğin devam etmesinin bir diğer nedeni de muhalefetin yönetim kapasitesine güvensizlik. Muhalefetin hizmet ve büyüme anlayışından uzaklaşacağı ve zaten kötü durumda olan başlıkları daha da geriye götüreceği endişesi yaygın.
Haberi nereden alıyorlar?
Dindar seçmenler muhalefetten ziyade yakınlarındakilerle etkileşime açıklar. Akrabalarıyla, çocuklarıyla, arkadaş çevreleriyle ters düştüklerinde AK Parti’yi savunamıyor olmaktan şikayetçiler. En önemli haber kaynakları arasında ise yine sosyal ağlar önde.
Fox TV radarlarında
Dindarlar en çok TRT ve A Haber izliyorlar, Fox TV de radarlarında. Kaynak: Gazeteduvar
